انحراف و جابه جایی مفاصل انگشتان پا از جمله مشکلاتی است که افراد زیادی با آن دست و پنجه نرم می کنند. شاید شما هم جزو آن دسته از افرادی باشید که درد و التهاب ناحیه شست پا آزارتان می دهد. اگر کف پایتان را نگاه کنید، متوجه می شوید که شست پایتان به سمت داخل یا خارج منحرف شده است. که این حالت را پزشکان انحراف شست پا یا به اختصار هالوکس والگوس می نامند. در این مقاله به بررسی درمان و علت هالوکس والگوس خواهیم پرداخت. همراه ما باشید تا در پایان مطلب، پاسخ تمام سوالاتتان در این زمینه را پیدا کنید.
فهرست
انحراف شست پا یا هالوکس والگوس
انحراف شست پا یا همان هالوکس والگوس، وضعیتی است که در آن قسمت داخلی مفصل پایه شست پا برآمده و برجسته می شود. این برآمدگی نشان دهنده نامتقارن شدن مفصل بزرگ انگشت شست پاست. گاهی اوقات هم در این وضعیت، استخوان اضافی تشکیل می شود. این ناهماهنگی باعث می شود تا انگشت شست پا به سمت بیرون و خارج خم شده و بچرخد. اصطلاح “هالوکس” به معنای “تغییر شکل” است و اشاره به انحراف شست پا به سمت انگشت های کوچک تر دارد.
این تغییر شکل معمولاً به مرور زمان بیشتر و بدتر می شود، هرچند که برخی افراد علائم و عوارض حاصل از این انحراف را احساس می کنند و برخی دیگر خیر.
مفصل بزرگ وسط انگشت شست پا ممکن است باعث التهاب، قرمزی، درد و حساسیت شود. همچنین مایعی که دور مفصل جمع می شود می تواند منجر به این التهاب گردد. بورسیت یا آماس، کیسه های مفصلی هستند که می توانند باعث تورم، قرمزی و درد بیشتر شوند. درد عمیق تر مفصلی نیز ممکن است اتفاق بیفتد زیرا آرتروز (فرسودگی مفصل) در مراحل بعدی می تواند رخ دهد و باعث تغییر شکل مفصل شود.
هالوکس والگوس خفیف، در مفصل میان انگشت پای کوچک ایجاد می شود. ناهماهنگی در اتصال این مفصل باعث می شود انگشت کوچک به سمت داخل خم شده و مفصل بزرگ تری ایجاد شود. این عارضه که نوعی بدشکلی در انگشت شست پا است به آن قوز شست پا هم می گویند و حدود ۹۰٪ موارد آن در زنان رخ می دهد و علت اصلیش ژنتیک و اختلالات مرتبط با پا است.
این بیماری زمانی ایجاد می شود که فشار غیرطبیعی و طولانی مدتی به مفصل شست پا وارد شود. به عنوان مثال پوشیدن مداوم کفش های تنگ و نامناسب می تواند باعث بروز این بیماری گردد.البته باید بگوییم، درست است که پوشیدن کفش های نوک تیز، پاشنه بلند و خیلی تنگ می تواند وضعیت بیماری را بدتر کند، اما عامل اصلی آن زمینه ژنتیکی و ارثی موجود در خانواده است. پس حتی اگر فشار خارجی هم وارد نشود، افرادی که این زمینه ژنتیکی را داشته باشند، در معرض ابتلا به انحراف شست پا قرار دارند.
علت انحراف شست پا (هالوکس والگوس)
برای ابتلا به هالوکس والگوس، نمی توان یک علت مشخص آورد. درواقع می توان گفت تأثیر هم زمان چندین عامل مختلف در ایجاد این بیماری نقش دارد.
به طور کلی از علت هالوکس والگوس می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- سابقه خانوادگی ناهنجاری های پا، مانند انحراف شست پا و صافی کف پا
- وارد شدن آسیب به پا
- بیماری های التهابی که باعث درگیری مفاصل پا می شوند، مانند آرتریت روماتوئید
ژنتیک و سابقه خانوادگی
اگر از درد و التهاب مفصل شست پا رنج می برید، شاید برایتان جالب باشد بدانید که این مشکل در بیشتر مواقع ریشه های ژنتیکی دارد. انحراف شست پا یا همان هالوکس والگوس، بیشتر به خاطر تغییر ساختار استخوان ها و مفاصل پاها در اثر عوامل ژنتیکی است. یعنی اگر پدر و مادر شما این مشکل را داشته باشند، به احتمال زیاد شما نیز در معرض ابتلا قرار دارید.
البته عوامل محیطی مثل پوشیدن کفش های نامناسب هم می تواند این مشکل را بیشتر کند. ولی خب حتی اگر کفش مناسب هم بپوشید، باز هم احتمال دارد به خاطر زمینه ژنتیکی تان، دچار انحراف شست پا شوید. پس اگر شست پاهایتان مرتب درد می کند و التهاب دارد، زمینه های ژنتیکی را هم بررسی کنید. شاید در این مورد، کفش چندان مقصر نباشد.
وارد شدن آسیب به پا
آیا می دانستید که آسیب دیدگی های پا هم می تواند از علت های اصلی انحراف شست یا عارضه هالوکس والگوس باشد؟ انحراف شست پا علاوه بر عوامل ارثی، می تواند ناشی از آسیب ها و صدمات قدیمی پا هم باشد. مثلا اگر در گذشته شست پایتان شکستگی پیدا کرده یا مچ پایتان پیچ خورده باشد، احتمال دارد به مرور زمان ساختار استخوان و مفاصلتان دچار اشکال شده و هالوکس والگوس ایجاد شود. به طور کلی هرگونه آسیب و صدمه به پاها اعم از شکستگی، پیچ خوردگی یا ورزش های پرفشار، می تواند در درازمدت منجر به انحراف و التهاب مزمن شست پا شود.
بیماری های التهابی
علاوه بر عوامل ژنتیکی و آسیب دیدگی، ابتلا به بیماری هایی مثل آرتریت روماتوئید که با التهاب مفاصل همراه است، می تواند ساختار طبیعی مفصل شست پا را به هم بزند و یکی از علت های هالوکس والگوس شست پا شود. در این بیماری ها، التهاب شدید و مزمن بافت های اطراف مفصل، با گذشت زمان باعث تحلیل رفتن غضروف ها و جابه جایی استخوان های تشکیل دهنده مفصل می شود و همین منجر به انحراف و ناهنجاری شست پا می گردد.
عوارض انحراف شست پا
انحراف شست پا، علاوه بر درد و التهاب مفصل، مشکلات زیادی را به وجود می آورد. از جمله اینکه راه رفتن و دویدن برای شما دشوار می شود. همچنین با گذشت زمان و پیشرفت بیماری، فشار وارد بر مفاصل دیگر پا افزایش می یابد و ممکن است آرتریت و التهاب مفاصل انگشتان دیگر پا را هم به وجود آورد.
از جمله مهم ترین این عوارض می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد درد و التهاب مزمن در ناحیه شست پا که باعث ناراحتی و رنجش فرد می گردد
- اختلال در راه رفتن و دویدن به دلیل درد و عدم تعادل مناسب
- اعمال فشار بیش از حد به سایر مفاصل پا به مرور زمان که موجب آسیب به آن ها می شود
- بروز مشکلاتی مانند زانو درد، کمردرد، و فتق کیسه مفصلی پا در اثر انحراف شست
پس هرچه سریع تر برای درمان و کنترل این عارضه اقدام کنید تا شرایط بدتر نشده و عوارض جبران ناپذیری ایجاد نشود.
عوامل خطر و علت هالوکس والگوس
شاید برایتان جالب باشد بدانید چه عواملی و علت هایی می تواند خطر ابتلا به انحراف شست پا یا همان هالوکس والگوس را افزایش دهد.
یکی از مهمترین علت هالوکس والگوس همانطور که قبلا هم به آن اشاره کردیم، سابقه خانوادگی و ارثی بودن این بیماری است. اگر پدر، مادر یا دیگر اعضای خانواده شما مبتلا باشند، احتمال ابتلای شما هم بیشتر خواهد بود. همچنین داشتن برخی ویژگی های ظاهری پا مانند کف پای صاف، قوس کم پا، و یا انگشتان بلند و چکشی، خطر ابتلا را بالا می برد. علاوه بر این ها، پوشیدن کفش های نامناسب و تنگ، آسیب دیدگی های پا، چاقی و اضافه وزن، و برخی بیماری های مفصلی نیز از عوامل خطرساز دیگر به شمار می روند.
به طور کلی موارد زیر عوامل خطری هستند که علت هالوکس والگوس و احتمال ابتلا به آن را بیشتر می کند:
- ژنتیک و سابقه خانوادگی
- کف پای صاف، قوس کم پا، و یا انگشتان بلند و چکشی
- پوشیدن کفش های نامناسب و تنگ
- آسیب دیدگی های پا
- چاقی و اضافه وزن
- برخی بیماری های مفصلی
علائم ایجاد هالوکس والگوس چیست؟
اگراز درد و التهاب مفصل شست پا رنج می برید، برای تشخیص و آگاهی از علت هالوکس والگوس باید به علائم آن دقت کنید. اولین علائمی که ظاهر می شود معمولاً درد در ناحیه شست پاست که به طور مداوم ادامه پیدا می کند. سپس برآمدگی و تورم غیرطبیعی در بیرون مفصل شست پا ایجاد می شود و در ادامه مفصل شست پا قرمز و ملتهب می گردد. با پیشرفت بیماری، شست پا به سمت انگشتان دیگر منحرف شده و پینه ایجاد می کند. در نهایت سایر انگشتان پا نیز جابجا و منحرف می شوند.
درمان و کنترل علت های ایجاد هالوکس والگوس
راه های مختلفی برای درمان این مشکل وجود دارد و نیازی نیست دچار نگرانی یا استرس شوید. ابتدا روش های غیر تهاجمی و محافظه کارانه مثل استفاده از کفش مناسب، پد و بالشتک، داروهای ضدالتهاب و مسکن، یخ درمانی و … را امتحان کنید تا ببینید آیا مشکلتان برطرف می شود یا نه.
اگر علائم و علت ایجاد هالوکس والگوس با این روش های ساده برطرف نشد، می توانید از طریق جراحی، مفصل شست پایتان را مجدداً به حالت اولیه برگردانید و از درد و رنج طولانی مدت خلاص شوید.
درمان های خانگی و غیر تهاجمی
- نوارها و پدهای مخصوص بونیون
- تغییر کفش و استفاده از کفش مناسب:
- استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)،
- کمپرس یخ
- کفش های ارتوپدی
- فیزیوتراپی
درمان های تهاجمی
- تزریق استروئید داخل مفصل برای کاهش التهاب
- جراحی برای ترمیم و اصلاح موقعیت مفصل در موارد شدید
کلام آخر
سعی کنید علائم اولیه این بیماری مثل درد و التهاب مفصل شست پا را جدی بگیرید و هرچه زودتر به بهترین ارتوپد مراجعه کنید تا از علت هالوکس والگوس پایتان مطلع شودی و بتوانید به موقع آن را درمان کنید. چرا که با پیشرفت بیماری، درد و مشکلات شما بیشتر خواهد شد. برای درمان ابتدا از روش های ساده و غیرتهاجمی مثل استفاده از کفش مناسب، کفی های طبی، یخ درمانی و داروها استفاده کنید. اما اگر بهبود نیافتید، در صورت نیاز و تجویز متخصص، اقدامات تهاجمی تر و جراحی را انجام دهید.
سوالات متداول علت هالوکس والگوس
علت اصلی هالوکس والگوس چیست؟
علت دقیق این عارضه مشخص نیست اما معمولا ترکیبی از عوامل ارثی و نوع ساختار پا در کنار فشارهای وارده، منجر به ایجاد آن می شود.
چرا انحراف شست پا در زنان شایع تر است؟
چون کفش های زنانه اغلب نوک تیز و یا پاشنه بلند هستند، فشار بیشتری به انگشتان وارد می کنند از این رو زنان بیشتر به این عارضه مبتلا می شوند.
آیا پوشیدن کفش های نامناسب می توانند باعث هالوکس والگوس شود؟
بله، کفش های تنگ، باریک و پاشنه بلند، فشار زیادی به مفصل وارد می کنند و خطر بروز را افزایش می دهند.
آیا وراثت در ابتلا به انحراف شست پا دخیل است؟
بله، احتمال ابتلا در افرادی که سابقه ی خانوادگی دارند، بسیار بیشتر است.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر قرار دارند؟
افرادی با کف پای صاف، قوس کم پا، انگشتان بلند یا سابقه ی آسیب دیدگی مفصل، بیشتر در معرض خطرند.
 چه علتی دارد و درمان آن چیست؟){kind=link}
بدون دیدگاه